Prof. dr hab. Wladyslaw Śliwiński
Stránkové hodiny
Kde ma nájdete
Prof. dr hab. Wladyslaw Śliwiński
Tajovského 51
974 01 Banská Bystrica
Slovensko
Email: wladyslaw.sliwinski@umb.sk
Profesijná charakteristika
Kvalifikácia
Absolvent Filologickej fakulty Jagelovskej univerzity v Krakove (Poľsko), 1973, odbor: poľská filológia;
CSc./PhD.: 1981, jazykoveda, Filologická fakulta Jagelovskej univerzity v Krakove, téma: Slovosled výrazov v nominálnych skupinách v písanej podobe súčasnej poľštiny (na príklade vybraných textov umeleckého jazyka) (Szyk wyrazów w grupach nominalnych dzisiejszej polszczyzny pisanej (na przykładzie wybranych tekstów języka artystycznego));
docent: 1991, poľská jazykoveda, Filologická fakulta Jagelovskej univerzity v Krakove, téma: Syntakticko – sémantická spájateľnosť adjektív so substantívami v súčasnom poľskom jazyku (Łączliwość składniowo-semantyczna przymiotników z rzeczownikami we współczesnym języku polskim);
profesor: 2001, humanitné vedy, téma: Poľské nominálne konštrukcie v dejinách poľského verša. Kategórie a subkategórie spájateľnosti. (Polskie konstrukcje nominalne w dziejach polskiego wiersza. Kategorie i subkategorie połączeniowe
Súčasné pracovné zaradenie na funkcii:
profesor v odbore 2.1.32 Cudzie jazyky a kultúry od r. 2012
Priebeh doterajšej praxe
od 1973 – do 1974 asistent stážista, Fakulta polonistiky Jagelovskej univerzity v Krakove (Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie);
od 1974 – do 1977 asistent, Fakulta polonistiky Jagelovskej univerzity v Krakove (Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie);
od 1977 – 1981 starší asistent, Fakulta polonistiky Jagelovskej univerzity v Krakove (Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie);
od 1981 – do 1991 adiunkt, Fakulta polonistiky Jagelovskej univerzity v Krakove (Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie);
od 1991 – do 2001 docent, Fakulta polonistiky Jagelovskej univerzity v Krakove (Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie);
od 2001 – profesor, Fakulta polonistiky Jagelovskej univerzity v Krakove (Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie);
od 1999 – do 2002 docent a neskôr profesor, Pedagogické kolégium v Bielsku-Białej (Kolegium Nauczycielskie w Bielsku-Białej);
od 2001 – do 2011 profesor, Odborná vysoká škola v Tarnowe (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie);
od 2002 – do 2008 profesor, Akadémia telesnej výchovy v Krakove (Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie), špecializácia športová žurnalistika;
od 1. 9. 2012 - profesor, Katedra slovanských jazykov FHV UMB
Počas doterajšej praxe dvakrát pracoval ako lektor poľského jazyka v zahraničí:
1993 lektor poľského jazyka na univerzite vo Viľňuse (Litva);
od 1994 – do 1999 lektor poľského jazyka a vedecko-pedagogický pracovník na univerzite v Caen (Francúzsko).
Pedagogická činnosť – profil
- pedagogická profilácia - poľská syntax, sémantika, frazeológia súčasnej poľštiny, lexikológia poľštiny, jazyková kultúra poľštiny, štylistika poľštiny, textová lingvistika, rétorika, didaktika poľštiny ako cudzieho jazyka, dialektológia, vedenie bakalárskych a magisterských prác z oblasti textovej lingvistiky, štylistiky, kultúry poľského jazyka, dizertačných prác z oblasti lingvistiky;
- garant študijného programu Poľský jazyk a kultúra, garant predmetov Textová lingvistika, Spisovná poľština v oficiálnej komunikácii, Konfrontačná štylistika poľského jazyka, Konfrontačná lexikológia poľského jazyka, Konfrontačná gramatika poľského jazyka 1 – 4, Frazeológia, Rétorika;
- prednášková činnosť na Fakulte polonistiky Jagelovskej univerzity v Krakove s orientáciou na súčasný poľský jazyk.
Vedecko-výskumná činnosť
- je spoluautorom Slovníka poľskej výslovnosti (Słownik wymowy polskiej), ktorý vznikol pod vedením M. Karaśa a za ktorý získal v r. 1978 poľskú Cenu ministra;
- je autorom učebnice poľštiny pre cudzincov To właśnie Polska, za ktorú v r. 1987 získal poľskú Cenu ministra;
- je autorom publikácie Syntakticko-štylistické vlastnosti jazyka poľskej televízie (Właściwości składniow-stylistyczne języka telewizji polskiej), za ktorú získal v r. 1990 poľskú Cenu ministra;
- v r. 2011 získal ako vedúci riešiteľského kolektívu grantový projekt s názvom Diferenciálna slovná zásoba v dráma Stanisława Wyspiańského – lexikologicko-lexikografická štúdia (Słownictwo dyferencjalne w dramatach Stanisława Wyspiańskiego – studia leksykologiczno-leksykograficzne) z programu Národný program rozvoja humanistiky – modul 1.1. Výstupom grantového projektu bude 5 monografií venovaných archaizmom, neologizmom a výpožičkám, dialektizmom, expresívnym výrazom a terminológii.
Najvýznamnejšie publikované práce (za ostatných 5 rokov):
1. ŚLIWIŃSKI, W.: O pewnym sposobie badania kolokacji w tekstach urzędowych. In: LingVaria. 2007, II. roč., č. 2, s. 89 – 102.
2. ŚLIWIŃSKI, W.: Jaki typ polszczyzny upowszechniają gminne tablice ogłoszeń w ziemi tarnowskiej? In: Współczesna polszczyzna. Stan, perspektywy, zagrożenia. Red. Z. Cygal-Krupa. Kraków-Tarnów : 2008, s. 217 – 228.
3. ŚLIWIŃSKI,W.: Kolokacje rzeczownikowo-przymiotnikowe w dwudziestowiecznych tekstach konstytucji państwa polskiego. In: Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis, Folia 62, Studia Linguistica IV. Red. M. Karamańska, E. Młynarczyk, E. Stachurski. Kraków : 2008, s. 314 – 327.
4. ŚLIWIŃSKI, W.: Ludy słowiańskie i ich przywódcy w „Pierwszych wiekach historii polskiej“ Adama Mickiewicza. In: Adam Mickiewicz a Slované. Red. M. Balowski. Ostrava : 2008, s. 271 – 294.
5. ŚLIWIŃSKI, W.: Związki składniowe z leksemami chrześcijanin i chrześcijanka w Quo vadis Henryka Sienkiewicza na tle dziejów polszczyzny do końca XIX wieku. In: Językoznawstwo historyczne i typologiczne. Rozprawy Wydziału Filologicznego, t. LXXVI. Kraków : PAU 2008, s. 643 – 656.
6. ŚLIWIŃSKI, W.: Funeralia w Rapsodzie Stanisława Wyspiańskiego Kazimierz Wielki. Analiza paradygmatyczna i syntagmatyczna jednostek składniowych. In: W kręgu języka. Red. M. Skarżyński a M. Szczipakowska. Kraków: 2009, s. 413 – 421.
7. ŚLIWIŃSKI, W.: Kolokacje z trzonem rzeczownikowym w tekstach naukowych (na przykładzie geografii i nauk pokrewnych). In: Język żyje. Rzecz o współczesnej polszczyźnie. Red. K. Ożóg. Rzeszów : 2009, s. 163 – 173.
8. ŚLIWIŃSKI, W.: O potrzebie słownika osobliwości językowych Stanisława Wyspiańskiego. In: Stanisław Wyspiański. W labiryncie świata, myśli i sztuki. Red. A. Czabanowska-Wróbel. Kraków : 2009, s. 117 – 130.
9. ŚLIWIŃSKI, W.: O słownictwie Mickiewicza jako postaci literackiej (na przykładzie Legionu S. Wyspiańskiego). In: W trosce o dobrą edukację. Red. A. Janus-Sitarz. Kraków : 2009, s. 166 – 182.
10. ŚLIWIŃSKI, W.: Polszczyzna potoczna jako tworzywo współczesnej powieści na przykładzie Biało-czerwonego Dawida Bieńkowskiego. In: Polszczyzna mówiona ogólna i regionalna. Red. B. Dunaj a M. Rak. Kraków : 2009, s. 365 – 376.
11. ŚLIWIŃSKI, W.: Dialektyzmy w dramacie Stanisława Wyspiańskiego Klątwa. In: Studia dialektologiczne IV. Red. H. Kurek, A. Tyrpa, J. Wronicz. Kraków : 2010, s. 173 – 184.
12. ŚLIWIŃSKI, W.: Lingwistyczne możliwości badania poetyckich konstrukcji nominalnych (na przykładzie poezji Juliusza Słowackiego). In: Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj. Red. R. Przybylska, J. Kąś, K. Sikora. Kraków : 2010, s. 143 – 151.
13. ŚLIWIŃSKI, W.: O perswazyjnej funkcji poetyckiej w Rapsodzie Kazimierz Wielki Stanisława Wyspiańskiego. In: Silva rerum philologicarum. Red. S. Gruchała, H. Kurek. Kraków : 2010, s. 391 – 398.
14. ŚLIWIŃSKI, W.: O poszukiwaniu podobieństw i różnic we współczesnej poezji (na przykładzie poetyckich konstrukcji nominalnych). In: Współczesna polszczyzna w badaniach językoznawczych. Od leksyki do języka poezji. Red. P. Zbróg. Kielce : 2010, s. 145 – 158.
15. ŚLIWIŃSKI, W.: Produktywność składniowa leksemów w poetyckich konstrukcjach nominalnych doby romantyzmu (ujęcie metodologiczne i opisowe). In: Polonistyka bez granic, t. 2. Red. R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz. Kraków : 2010, s. 179 – 188.
16. ŚLIWIŃSKI, W.: O produktywności składniowej leksemów we frazeologicznych konstrukcjach nominalnych. In: Współczesna polszczyzna w badaniach językoznawczych. Od języka w działaniu do leksyki. Red. P. Zbróg. Kielce: 2011, s. 135 – 157.
17. ŚLIWIŃSKI, W.: O zależnościach między leksyką i składnią w poetyckich konstrukcjach nominalnych (na przykładzie wierszy renesansowych i barokowych). In: Badania historycznojęzykowe. Stan, metodologia, perspektywy. Red. B. Dunaj, M. Rak. Kraków : 2011, s. 341 – 352.
18. ŚLIWIŃSKI, W.: Zenon Klemensiewicz jako badacz języka artystycznego. In: Zenon Klemensiewicz 1891 – 1969. Seria W służbie nauki, č. 20. Red. J. Małecki. Kraków : 2011, s. 33 – 46.
10 najvýznamnejších prác
1. ŚLIWIŃSKI, W.: Z zagadnień przenikania wyrazów gwarowych do współczesnego języka ogólnopolskiego. In: Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, Prace językoznawcze 91. Wrocław – Gdańsk : 1978, s. 183 – 200.
2. ŚLIWIŃSKI, W.: Szyk wyrazów w zdaniu pojedynczym dzisiejszej polszczyzny pisanej. Część I. Opis prawidłowości. Kraków : 1984, 116 s.
3. ŚLIWIŃSKI, W.: Szyk wyrazów w zdaniu pojedynczym dziesiejszej polszczyzny pisanej. Część II. Język polski czy polski język? Ćwiczenia praktyczne dla obcokrajowców. Kraków : 1984, 110 s.
4. ŚLIWIŃSKI, W.: Dobór elementów językowych w wypowiedziach telewizyjnych dotyczących produkcyjnej działalności człowieka. In: Przekazy i Opinie, 1985, č. 1/2, s. 104 – 124.
5. ŚLIWIŃSKI, W.: To właśnie Polska. Podręcznik języka polskiego dla humanistów. Kurs dla zaawansowanych. 1. vyd., Kraków : 1986, 2. vyd., Kraków : 1991, 225 s.
6. ŚLIWIŃSKI, W. – COCKIEWICZ, W.: Właściwości składniowo-stylistyczne języka telewizji polskiej (na materiale list frekwencyjnych). Warszawa – Kraków : 1989,
7. ŚLIWIŃSKI, W.: Łączliwość składniowo-semantyczna przymiotników z rzeczownikami we współczesnym języku polskim. Kraków : 1990, 299 s.
8. ŚLIWIŃSKI, W.: Rola składników syntaktycznych w budowie telewizyjnej wypowiedzi mówionej (na materiale list frekwencyjnych). In: Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej). Red. Z. Kurzowa a W. Śliwiński. Kraków : 1994, s. 197 – 211.
9. ŚLIWIŃSKI, W.: Poetyckie konstrukcje nominalne w dziejach polskiego wiersza. Kategorie i subkategorie połączeniowe. Kraków : 2000, 513 s.
10. ŚLIWIŃSKI, W.: Słownik semantyczno-syntaktyczny przymiotników polskich. Kraków : 2003, 142 s.
Citácie a ohlasy
5 ohlasov na najvýznamnejšie publikačné výstupy:
1. ŚLIWIŃSKI, W.: Z zagadnień przenikania wyrazów gwarowych do współczesnego języka ogólnopolskiego. In: Z zagadnień słownictwa współczesnego języka ogólnopolskieg. Wrocław-Gdańsk : 1978, s. 183-200.
Citované v: - BUTTLER, D. - KURKOWSKA, H. - SATKIEWICZ, H: Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności leksykalnej (Słownictwo rodzime). Warszawa : 1982, s. 37.
- MARKOWSKI, A.: Polszczyzna końca XX wieku.Warszawa : 1992, s. 68.
2. ŚLIWIŃSKI, W.: O pewnym słowotwórczym typie w terminologii technicznej. Zeszyty Naukowe UJ, č. 56. Kraków : 1977, s. 69-73.
Citované v: Przewodnik po stylistyce polskiej. Red. S. Gajda. Opole : 1995, s. 61.
3. ŚLIWIŃSKI, W.: Szyk wyrazów w zdaniu pojedynczym dzisiejszej polszczyzny pisanej. Opis prawidłowości. Kraków : 1984.
ŚLIWIŃSKI, W.: Rozważania nad szykiem przydawek przymiotnych w poezji Jana Kochanowskiego. Język Polski LXIV, 1984, č. 4, s. 250-260.
Práce citované v: Przewodnik po stylistyce polskiej. Red. S. Gajda. Opole : 1995, s. 75.
4. ŚLIWIŃSKI, W.: Słownik semantyczno-syntaktyczny przymiotników polskich. Kraków : 1993.
Citované v: URBAŃCZYK, S.: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i użyteczność. 4. vydanie. Kraków : 2000, s. 98
ŻMIGRODZKI, P.: Wprowadzenie do leksykografii polskiej. Katowice : 2003, s. 235.
5. ŚLIWIŃSKI, W.: Łączliwość składniowo-semantyczna przymiotników z rzeczownikami we współczesnym języku polskim. Kraków : 1990;
Citované v: SZUMSKA, D.: Przymiotnik jako przyłączone wyrażenie predykatywne. Analiza formalizacji struktur propozycjonalnych w warunkach predykacji niezdaniotwórczej, Kraków : 2006, s. 22, 49-50, 59, 65, 67, 74, 156.
Členstvo v domácich a medzinárodných mimovládnych orgánoch a organizáciách, redakčných radách
- člen Komisie sociolingvistiky pri Medzinárodnom komitéte slavistov,
- člen Poľskej jazykovednej spoločnosti (Polskie Towarzystwo Językoznawcze),
- člen Spoločnosti milovníkov poľského jazyka (Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego),
- člen Vedeckej rady Fakulty polonistiky Jagelovskej univerzity v Krakove.
Pobyty na zahraničných univerzitách a inštitúciách
1993, Univerzita vo Viľňuse (Litva)
1994 – 1999, Univerzita v Cean (Francúzsko)